กันเกรา Fagraea fragrans

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : ไม้ต้นขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ สูง 20-30 ม. ลำต้นแตกกิ่งต่ำ ปลายกิ่งลู่ลงสู่พื้นดิน เรือนยอดแน่นเป็นรูปกรวยคว่ำ เปลือกนอกหยาบ หนา สีน้ำตาลเข้มหรือสีเทาปนดำ แตกเป็นร่องลึกตามยาวไม่เป็นระเบียบ เปลือกในสีน้ำตาล กระพี้สีเหลือง ใบเดี่ยวเรียงตรงข้าม รูปรีหรือรูปรีแกมรูปใบหอก กว้าง 2-4 ซม. ยาว 6-12 ซม. ปลายแหลมยาว โคนสอบ ขอบเรียบ แผ่นใบด้านบนสีเขียวเข้มเป็นมัน ด้านล่างสีจางกว่า ก้านใบยาว 0.6-1.8 ซม. มีหูใบระหว่างก้านใบคล้ายรูปถ้วยเล็กๆ ช่อดอกออกตามง่ามใบใกล้ปลายกิ่ง ยาว 5-10 ซม. แยกแขนงสั้นๆ มีดอกจำนวนมาก เมื่อบานเต็มที่กว้าง 1.6-2.2 ซม. กลิ่นหอมเย็น ดอกแรกบานสีขาว แล้วเปลี่ยนเป็นสีเหลืองจนถึงเหลืองอมส้มเมื่อร่วงหล่น กลีบเลี้ยง 5 กลีบ ติดกันคล้ายรูประฆัง ยาว 2-3 มม. กลีบดอก 5 กลีบ ติดกันคล้ายรูปแจกัน ยาว 1.3-2.2 ซม. ปลายแยกเป็น 5 แฉก ปลายกลีบมน เกสรเพศผู้ 5 อัน ยาว 1.8-2.3 ซม. ยื่นพ้นปากหลอดกลีบดอก รังไข่มี 2 ช่อง ยอดเกสรเพศเมียบวมพองคล้ายหมวกเห็ด ยื่นพ้นปากหลอดกลีบดอก ผลมีเนื้อ กลม เส้นผ่านศูนย์กลาง 6-8 มม. มักมีติ่งแหลมสั้นๆ ติดอยู่ที่ปลายสีส้มอมเหลืองแล้วเปลี่ยนเป็นสีแดงเมื่อผลแก่ มีรสขม ผลแก่ไม่แตก มีเมล็ดเล็กมากจำนวนมาก

การกระจายพันธุ์ : หมู่เกาะแถบทะเลอันดามัน อินเดียตอนเหนือ พม่าตอนใต้ เวียดนาม มาเลเซีย

การกระจายพันธุ์ในประเทศไทย : น่าน, ลำปาง, นครพนม, สุรินทร์, อุบลราชธานี, ตราด, ชุมพร, สุราษฎร์ธานี, ตรัง, สตูล, นราธิวาส

สภาพนิเวศน์ : พื้นที่ราบต่ำโล่ง บนดินร่วนปนทรายที่ชื้นแฉะ หรือขึ้นใกล้น้ำในป่าเบญจพรรณชื้นทั่วไป

ประโยชน์ : เนื้อไม้ ละเอียด แข็งแรงทนทาน นิยมใช้ในงานก่อสร้าง ทำเสาเรือน เสาสะพาน กระดานปูพื้น ผนัง ประตู หน้าต่าง เครื่องเรือน เครื่องกลึง กระดูกงู โครงเรือ เสากระโดงเรือ หมอนรางรถไฟ ชาวจีนตอนใต้นิยมใช้ทำโลงจำปา เปลือก เข้ายาบำรุงโลหิต บรรเทาอาการผิวหนังพุพอง แก่น มีรสฝาด ใช้เข้ายาบำรุงธาตุ บรรเทาอาการแน่นหน้าอก