การใช้ศิลปะร่วมในการบำบัดและรักษาผู้ป่วยสูงอายุ ได้รับการยอมรับในประสิทธิภาพมาอย่างยาวนาน งานวิจัยทางการแพทย์พบว่า ศิลปะมีประโยชน์หลายประการผ่านกลไกทางจิตวิทยาและสมองที่ซับซ้อน การส่งเสริมให้ผู้สูงอายุทํากิจกรรม เช่น การวาดภาพระบายสี และงานประดิษฐ์ จะช่วยลดความเครียดความวิตกกังวลและความกดดัน ช่วยเสริมสร้างสมาธิ ช่วยกระตุ้นสมองส่วนที่เกี่ยวกับการจำ กระตุ้นความคิดสร้างสรรค์ ช่วยเยียวยาปัญหาด้านจิตใจ ลดความเสี่ยงต่อโรคซึมเศร้า ช่วยชะลอการเกิดภาวะอัลไซเมอร์ และสามารถช่วยเพิ่มคุณภาพชีวิตให้แก่ผู้สูงอายุได้
รูปแบบของศิลปะบำบัด
การใช้ศิลปะร่วมในการบำบัดจะมีรูปแบบแตกต่างกันไปในผู้สูงอายุแต่ละคน โดยนักศิลปะบำบัดจะพิจารณารูปแบบและใช้เทคนิคที่เหมาะสมกับปัญหาของแต่ละบุคคล ซึ่งเทคนิคสำคัญที่นำมาใช้ในกระบวนการทางศิลปะบำบัด คือ (1) การสนับสนุนเสริมสร้างกำลังใจ (supportive) ทำได้โดยให้ความสนใจ ให้กำลังใจ และการชมเชยเมื่อทำได้สำเร็จ หรือมีความพยายามเพิ่มขึ้น ภายใต้สิ่งแวดล้อมที่สงบ ปลอดภัย และท่าทีเป็นมิตร และ (2) การตีความหมายที่ซ่อนเร้นภายในจิตใจ (interpretation) ทำได้โดยการตีความสัญลักษณ์ต่างๆ ที่เห็น สีที่ใช้ ภาพที่วาด เพื่อให้ผู้รับการบำบัดเข้าใจตัวเองมากยิ่งขึ้น
นักศิลปะบำบัดจะทำงานร่วมกับจิตแพทย์และนักจิตวิทยา เพื่อวิเคราะห์ปัญหาที่ซ่อนเร้นอยู่ในตัวผู้สูงอายุที่รับการบำบัด ซึ่งส่วนใหญ่ไม่สามารถเล่าถึงความคับข้องใจของตน หรืออาจไม่รู้ว่าตนเองมีปัญหา
ชนารักษ์ เนอร์สซิ่งโฮม ราชบุรี
โทร 032-240339, 095-487-2839, 096-649-6695
ข้อมูลอ้างอิง: นพ.ทวีศักดิ์ สิริรัตน์เรขา, สถาบันราชานุกูล กรมสุขภาพจิต
